Τυμπάκι

Το Τυμπάκι, επισήμως γνωστό ως Τυμπάκιον, είναι κωμόπολη, ιστορική έδρα του Δήμου Φαιστού καθώς και της κοινότητας Τυμπακίου στην Περιφερειακή Ενότητα Ηρακλείου της Κρήτης. Παλαιότερα ήταν έδρα της επαρχίας Πυργιωτίσσης του νομού Ηρακλείου.

Βρίσκεται σε απόστασή 65,5 χλμ. από το Ηράκλειο με πληθυσμό 5.515 κάτοικοι (απογραφή 2021), οι οποίοι ασχολούνται κυρίως με την ελαιοκομία και την καλλιέργεια οπωροκηπευτικών και ανθέων. Πολιούχος ναός είναι ο Άγιος Τίτος, ενώ υπάρχει και ναός του Αγίου Πνεύματος, της Αγίας Αικατερίνης και του Αγίου Νεκταρίου. Στις 25 Αυγούστου ο οικισμός πανηγυρίζει, ενώ την 1η Σεπτεμβρίου εορτάζεται η γεωργική Πρωτοχρονιά, με ομαδική έξοδο των κατοίκων στα περιβόλια που διημερεύουν. Στο Τυμπάκι βρίσκεται και ο οικισμός του Κόκκινου Πύργου. Στον πρώην Δήμο Τυμπακίου ανήκουν οι αρχαιολογικοί χώροι της Φαιστού και της Αγίας Τριάδος. Στον οικισμό μεταξύ άλλων λειτουργούν 3 νηπιαγωγεία, 3 Δημοτικά Σχολεία, πολυδύναμο περιφερειακό ιατρείο, Γυμνάσιο, Λύκειο, τράπεζες, ΕΛΤΑ και πολιτιστικός σύλλογος. Αθλητικά δραστηριοποιείται στο χώρο του ποδοσφαίρου με τον Αθλητικό Όμιλο Τυμπακίου, ο οποίος αγωνίζεται στην ΕΠΣ Ηρακλείου στην πρώτη κατηγορία του τοπικού ποδοσφαίρου. Στο Τυμπάκι βρίσκεται στρατιωτικό αεροδρόμιο σε αδράνεια. Το 1979 μετατράπηκε σε πεδίο βολής. Σήμερα στο αεροδρόμιο διοργανώνονται αγώνες dragster.

Άποψη του χωριού

Το όνομα του οικισμού έχει άγνωστη προέλευση. Η εικασία ότι οφείλεται στη λέξη τύμβος, που πηγάζει από τη θεωρία ότι ο οικισμός ιδρύθηκε από κατοίκους του οικισμού Άγιος Ανδρέας, δεν ευσταθεί κατά το Στέργιο Σπανάκη. Άλλες πηγές ασπάζονται όμως την εκδοχή αυτή. Ο Άγιος Ανδρέας στον Καστροφύλακα αναφέρεται με 63 κατοίκους. Ωστόσο ο οικισμός Cimbachi (Τυμπάκι) προϋπάρχει του οικισμού Άγιος Ανδρέας. Η ερμηνεία από τη λέξη τύμβος δεν ευσταθεί και για έναν πρόσθετο λόγο: τύμβοι δεν απαντώνται στην Κρήτη, ούτε χρησιμοποιήθηκαν ποτέ στο παρελθόν ως τρόπος ταφής. Στα παλαιότερα χρόνια το Τυμπάκι μαστιζόταν από την ελονοσία, σε αντί θεση με σήμερα, που το κλίμα είναι υγιεινό. Στη θέση του οικισμού Κόκκινος Πύργος παλαιότερα βρισκόταν ένας πύργος, κτισμένος με κοκκινόχωμα, εξ ου και η ονομασία του σημερινού οικισμού. Την περίοδο της κατοχής οι Γερμανοί, αφού πρώτα εκκένωσαν, στη συνέχεια σχεδόν ισοπέδωσαν το Τυμπάκι κρατώντας λίγα μόνο κτίρια για να μένουν οι ίδιοι. Με τα υλικά από τα κατεδαφισμένα σπίτια, κατασκεύασαν πολεμικό αεροδρόμιο για να ελέγχουν την νοτιοανατολική Μεσόγειο. Παρακάτω παρατίθενται τα χαρακτηριστικά και η χρονολόγηση ενός συγκροτημένου ελαιώνα και μερικών αντιπροσωπευτικών δέντρων ποικιλίας χοντρολιάς / θρούμπας του ελαιώνα του χωριού.

Συγκροτημένος ελαιώνας

Ο ελαιώνας είναι συγκροτημένος ποικιλίας χοντρολιάς/θρούμπας και περιλαμβάνει δέντρα εμβολιασμένης χοντρολιάς σε άγριο υποκείμενο, είναι πλήρως καλλιεργημένος με λίπανση, άρδευση, ψεκασμό, και κλάδεμα. Τα χαρακτηριστικά των δέντρων κατά μέσο όρο είναι:

Χαρακτηριστικά ελαιώνα:

  • Η περίμετρος των κορμών σε ύψος 80 cm είναι περίπου 3 μ, ανάλογα με το δέντρο
  • Η περίμετρος βάσης είναι περίπου 2,8 μ
  • Η περίμετρος κόμης είναι 12 μ
  • Το εκτιμώμενο ύψος κορμού είναι 1,8 μ
  • Το εκτιμώμενο ύψος δένδρου είναι 6 μ
  • Εκτιμώμενη ηλικία των δέντρων σύμφωνα με τη μέθοδο ΣΕΔΗΚ είναι 500 – 600 έτη
Αντιπροσωπευτικό υπεραιωνόβιο δέντρο

Το δέντρο είναι χοντρολιά/θρούμπα και βρίσκεται στην ευρύτερη αγροτική περιφέρεια του Τυμπακίου. Είναι αντιπροσωπευτικό μεγάλου αριθμού δέντρων που παραμένουν αγεώργητα, χωρίς λίπανση, άρδευση, ψεκασμό, κλάδεμα. Τα χαρακτηριστικά των δέντρων κατά μέσο όρο είναι:

Χαρακτηριστικά του δέντρου:

  • Περίμετρος σε ύψος 80 cm 8 μ
  • Περίμετρος βάσης 10 μ
  • Περίμετρος κόμης 32 μ
  • Διάμετρος κόμης 12,5 μ
  • Το εκτιμώμενο ύψος κορμού είναι 2,5 μ
  • Το εκτιμώμενο ύψος δένδρου είναι 7 μ
  • Εκτιμώμενη ηλικία των δέντρων σύμφωνα με τη μέθοδο ΣΕΔΗΚ είναι 1700 – 1800 έτη